Ngày 27/09/2022, Bộ Thông tin và Truyền thông đã có Công văn 4833/BTTTT-CVT về việc định hướng chủ trương chung để triển khai kế hoạch và lộ trình dừng công nghệ di động 2G cũ trên toàn quốc. Theo đó, các nhà mạng sẽ không thực hiện tắt sóng 2G đồng loạt mà theo lộ trình và mục tiêu chậm nhất là đến Tháng 9/2024.
1. Sóng 2G là gì?
Để hiểu đơn giản, khái niệm mạng truyền sóng 2G gắn với hình ảnh chiếc điện thoại “cục gạch” phổ biến trong thập niên 90s, đáp ứng gọi thoại, nhắn tin, không hỗ trợ kết nối internet như các điện thoại 3G, 4G hay 5G hiện nay.
Mạng 2G là thuật ngữ chỉ các hệ thống thông tin di động thế hệ thứ 2 (Second Generation) được triển khai từ năm 1990, sử dụng công nghệ di động mặt đất GSM. Mạng 2G cho phép mã hóa tín hiệu các cuộc hội thoại dưới dạng kỹ thuật số, cung cấp các dịch vụ dữ liệu khác nhau cho điện thoại di động, cho phép nhiều người dùng hơn trên mỗi dài tần so với mạng 0G và 1G.
2. Tại sao phải tắt sóng 2G?
Tắt sóng 2G đã được triển khai ở nhiều nước trên thế giới và đã chứng minh được các hiệu quả to lớn, như giúp tận dụng tài nguyên tần số cho các công nghệ viễn thông hiện đại hơn, tối ưu chi phí vận hành và khai thác cho hệ thống mạng 4G; giúp các nhà mạng tăng hiệu quả kinh tế; giúp mạng 4G chạy nhanh hơn, phục vụ tốt hơn cho người dân. Vì vậy, cần tắt sóng công nghệ cũ để tối ưu hóa vận hành và dành nguồn lực, băng tần số vô tuyến điện cho công nghệ mới, đáp ứng mục tiêu phát triển của nhà mạng và quốc gia. Việt Nam chọn cách tắt sóng 2G để thúc đẩy chuyển đổi số quốc gia.
3. Ảnh hưởng của việc tắt sóng 2G
Việc tắt sóng 2G sẽ ảnh hưởng tới các thuê bao đang sử dụng thiết bị, điện thoại 2G của tất cả các nhà mạng. Khi sóng 2G bị tắt, các thuê bao đang sử dụng điện thoại 2G sẽ bị ngưng kết nối, không liên lạc được.
Thiết bị 2G ở đây là các loại máy không hỗ trợ 3G/4G/5G hay còn gọi là máy điện thoại cơ bản (máy feature phone). Một cách dễ hiểu hơn, khi tắt sóng 2G, điện thoại “cục gạch” đời cũ hoặc không đúng quy chuẩn sẽ bị khai tử, người dùng bắt buộc phải chuyển sang sử dụng điện thoại di động có tích hợp mạng 4G/5G.
4. Những quốc gia nào đã tắt sóng 2G?
Tính đến cuối năm 2022, 10 quốc gia đã tắt sóng 2G hoàn toàn. Tại Hàn Quốc, LG Uplus là nhà mạng cuối cùng tắt sóng 2G vào ngày 1/7/2021, theo sau các đối thủ SKT (tháng 7/2020) và KT (đầu năm 2012).
Theo TeleGeography, Châu Á – Thái Bình Dương và châu Đại Dương đi đầu về đóng các mạng 2G cũ.
Nước đầu tiên trên thế giới hoàn tất tắt sóng 2G là Nhật Bản, vào tháng 9/2012. Từ đó tới nay, các thị trường đáng chú ý khác làm điều tương tự bao gồm Macau (tháng 6/2015), Singapore (tháng 4/2017), Australia (tháng 6/2018).
Ngoài hai khu vực trên, nhiều nước khác cũng chuẩn bị đặt dấu chấm hết cho kỷ nguyên 2G. Rogers, nhà mạng di động lớn duy nhất hỗ trợ 2G của Canada, duy trì băng tần 850MHz cho cả mạng 2G GSM và 3G W-CDMA, tuy nhiên, 2G chỉ dùng hạn chế tại vùng sâu vùng xa, nơi mạng 3G chưa tiếp cận được.
Tại Thụy Sỹ, nhà mạng lớn thứ hai Sunrise bắt đầu tắt sóng 2G dần dần từ ngày 3/1/2023 ,sau khi tuyên bố lần đầu vào tháng 8/2022. Đối thủ Salt và Swisscom đã hoàn thành tắt sóng 2G lần lượt vào tháng 12/2020 và tháng 4/2021.
Sau khi dự định đóng mạng 2G vào cuối năm 2022, nhà mạng Etisalat và Du của Các Tiểu vương quốc Ả rập Thống nhất đang muốn đạt mục tiêu vào cuối năm nay.
Theo cơ sở dữ liệu GlobalComms của TeleGeography, 89 quốc gia trên thế giới ghi nhận thuê bao 2G chiếm chưa tới 10% tổng số thuê bao. Đến năm 2028, 172 quốc gia sẽ có ít nhất 90% thuê bao di động dùng mạng 3G, 4G hoặc 5G.
4. Công tác chuẩn bị cho việc tắt sóng 2G
Công nghệ di động thế hệ cũ 2G đã được triển khai tại Việt Nam gần 30 năm. Tuy nhiên, để thực hiện một số nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm phát triển chính phủ điện tử đến 2025, cũng như Chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, trong đó phát triển hạ tầng viễn thông đi trước một bước, trở thành hạ tầng cho kinh tế số, xã hội số. Trong thời gian qua, Bộ Thông tin và Truyền thông và các doanh nghiệp đã triển khai các giải pháp thúc đẩy phổ cập điện thoại di động thông minh tới mỗi người dân, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp chủ động xây dựng kế hoạch dừng công nghệ di động thế hệ cũ 2G để tối ưu hóa mạng lưới, tiết kiệm chi phí vận hành và dành băng tần cho các công nghệ di động thế hệ mới.
Mặt khác, để thúc đẩy việc chuyển đổi này, Bộ Thông tin và Truyền thông đã ban hành thông tư quy định tất cả các máy điện thoại di động được sản xuất hoặc nhập khẩu vào Việt Nam từ 1-7-2021 phải được tích hợp công nghệ E-UTRA (tức công nghệ 4G). Các điện thoại sử dụng công nghệ 2G không được nhập khẩu, sản xuất.